Posiadanie zdatnej do picia wody jest jedną z podstaw przetrwania.

 

Stan, w którym zawartość wody w organizmie jest zbyt mała do jego prawidłowego funkcjonowania nazywamy odwodnieniem.

Odwodnienie ma następujące bardzo łatwo rozpoznawalne objawy:

• wycieńczenie
• bóle i zawroty głowy
• suchość w ustach
• popękane i spieczone usta
• problemy z mówieniem
• brak śliny
• wymioty
• ciemny mocz, małe ilości oddawanego moczu aż do bezmoczu
• podwyższona temperatura ciała
• ustanie pocenia
• płytki przyspieszony oddech
• omdlenia
• zaburzenia świadomości i widzenia
• skurcze
• zaparcia
• drgawki
• senność

 

Odwodnienie jest ŚMIERTELNE i w ekstremalnych warunkach nawet doba bez wody może nas zabić.

Logicznym sposobem leczenia odwodnienia jest doustne podawanie wody i ograniczanie jej zużycia i wydalania. W ciężkich przypadkach odwodnienia można podawać wodę i elektrolity dożylnie.

Człowiek traci przy niewielkim wysiłku, co najmniej 2 litry wody dziennie,ale czynniki takie jak obciążenia, temperatura zewnętrzna, choroby, ubranie, pożywnie, alkohol, papierosy i wysiłek fizyczny mogą podwyższyć tą wartość nawet do kilkunastu litrów na dobę.

Na przykład godzina marszu ze średnim obciążeniem w temperaturze powyżej 38 stopni Celsjusza powoduje utratę litra wody na godzinę.

Dlatego kluczowe jest uzupełnianie na bieżąco ubytków wody z organizmu.

Aby uniknąć odwodnienia należy wystrzegać się:

• palenia papierosów (zwiększają pragnienie)
• picia alkoholu (jego rozkładanie zwiększa zużycie wody)
• pozostawianie odkrytej powierzchni skóry przy wysokich temperaturach (woda łatwiej odparowuje z naszego ciała)
• biegunek i wymiotów (mogą one drastycznie zwiększyć zużycie wody przez organizm)
• spożywania słonych pokarmów
• utraty znacznej ilości krwi
• oparzeń

 

W przypadku, gdy dysponujemy małą ilością wody należy:

• mądrze planować jej zużycie
• pić powoli, małymi łykami,najlepiej podczas postojów
• ograniczyć,lub zaprzestać jedzenia
• ograniczyć wysiłek fizyczny i ekspozycję na wysoką temperaturę i światło słoneczne
• żuć trawę/miętę/rośliny jadalne, aby zabić pragnienie

 

Moim zdaniem odwodnienie jest także najczęstszym zagrożeniem występującym podczas służby w „Strzelcu”, z czym wielokrotnie się spotkałem. Bardzo ważne jest, aby samodzielnie monitorować i uzupełniać nawodnienie swojego organizmu np. na kursie ranger kandydat, u którego stwierdzone zostanie odwodnienie zostaje odrzucony, ponieważ dopuścił do takiego stanu.

Kluczowym jest też zapewnienie wody podczas wszystkich aktywności wykonywanych przez strzelców od wykładów po działania taktyczne i bojowe.

W tym temacie postaram się opisać metody pozyskiwania i przechowywania wody.

Najprostszym sposobem zapewnienia sobie wody w terenie jest po prostu zabranie jej z domu. Zawsze należy dokładnie zaplanować jej ilość uwzględniając wodę do gotowania, mycia, ewentualnego przemywania ran, dostępność wody w terenie, w którym będziemy działać i jej wagę.

Należy także upewnić się,że naczynia, w których przechowujemy wodę są szczelne (i takie pozostaną) i czyste.

Nie należy całej zabranej przez nas wody pakować do jednej linii oporządzenia np: cała woda w camelbaku. Doskonałe do przechowywania wody w 1 linii są małe camelbaki (np. produkcji source) czy „miękkie butelki” (np. firmy playtypus), które po wypiciu wody można po prostu zwinąć, przez co nie będą chlupotać ani zajmować miejsca.

 

Następny sposób to pozyskanie wody deszczowej.

Jest to prosty,efektywny i niewymagający prawie żadnych środków ani narzędzi sposób. Wystarczy znaleźć zagłębienie w skale, w którym zbiera się woda lub wykopać dziurę a następnie wyłożyć ją nieprzepuszczającym wody materiałem. Można po prostu ustawić pojemniki, którymi dysponujemy na otwartej przestrzeni,a jeśli chcemy zwiększyć ich efektywność zbudować „rynny” z folii, połówek bambusa, dużych liści, poncza czy innych dostępnych materiałów. Im większa powierzchnia „rynny” tym szybciej napełnimy nasze pojemniki.

Dużą zaletą wody deszczowej jest to,że nie trzeba jej filtrować a zbierać ją można bez wykorzystania większych środków niejako przy okazji, jeżeli pozostajemy w miejscu.

Wodę można także pozyskać poprzez zaczerpnięcie jej z przygodnych źródeł (kałuże, strumienie, jeziora, rzeki itp.)

Woda z przygodnych źródeł jest stosunkowo łatwo dostępna, ale wymaga oczyszczenia.

W celu oczyszczenia wody należy zbudować filtr:

Materiał, piasek, trawa i węgiel wstępnie oczyszczą wodę z zanieczyszczeń stałych takich jak owady, drobinki piasku czy mułu i części niezdrowych substancji.

Do wstępnie przefiltrowanej wodny można wrzucić tabletki do oczyszczania wody takie jak aquatebs czy panatocid (6mg/l),czy też odpowiednią ilość nadmanganianu potasu (tyle żeby woda zmieniła kolor na LEKKO różowy) lub 2% jodyny (5 kropli na litr i odczekać 30 minut)

Następnie taką wodę należy przegotować. Jeżeli nie wiemy, na jakiej wysokości bezwzględnej się znajdujemy gotujemy wodę przez 10 minut.

NIE NALEŻY pobierać wody:

• ze źródeł skażonych odchodami, moczem, padłymi zwierzętami
• ze źródeł z pianą na powierzchni wody
• ze źródeł, w których woda jest zastana przez długi czas, mocno zarośniętych rzęsą wodną
• ze źródeł o nieprzyjemnym zapachu

 

Oczywiście można to zrobić w sytuacji walki o przeżycie, ale tylko, jeżeli nie mamy żadnej innej możliwości a jesteśmy zagrożeni śmiercią odwodnienia. Taka woda może zawierać niedające się przefiltrować w żaden sposób szkodliwe środki chemiczne,pasożyty a także bakterie m.in. powodujące biegunkę, która jeszcze przyspieszy utratę płynów z organizmu. Do pobierania wody z mętnych zbiorników doskonale nadaje się strzykawka, ponieważ możemy nabrać niezamuloną wodę z „wierzchu” zbiornika.

Kolejnym sposobem jest zbieranie rosy

Zbieranie rosy można przeprowadzić po prostu obwiązując dowolny pochłaniający materiał dookoła kostek i maszerując przez wysoką trawę a następnie wyciskając materiał do pojemnika. Można także „ścierać” rosę szmatką z roślin. Takiej wody nie trzeba filtrować.

Można także pozyskać wodę pitna z wody morskiej

Po pierwsze NIGDY nie należy pić słonej wody (morskiej). Może ona tylko zwiększyć pragnienie i doprowadzić do wymiotów. Aby pozyskać wodę słodką należy gotować wodę słoną w metalowym pojemniku przykrytym szmatą. Woda odparuje i wsiąknie w szmatę, którą potem wyciśniemy do innego pojemnika a sól pozostanie w pojemniku. Należy pamiętać, aby cały „wylot” pojemnika był przykryty szmatą.

Jednym z klasycznych sposobów pozyskiwania wody jest studnia słoneczna

Aby zrobić studnię słoneczną należy wykopać dół, którego wielkość zależy od wielkości posiadanej przez nas folii. Następnie pośrodku dołu ustawić naczynie, w którym będzie zbierała się woda, dół przykryć SZCZELNIE folią a na środku, nad pojemnikiem obciążyć ją kamieniem, aby odparowana z gruntu woda skapywała wprost do naczynia.

Metoda ta nie jest zbyt wydajna i całkiem bezużyteczna w miejscach gdzie gleba jest wysuszona. Zebranie większych ilości wody wymaga dużej ilości czasu i pozostawania w 1 miejscu przez dłuższy czas. Aby zwiększyć wydajność studni słonecznej można ułożyć w niej zerwaną uprzednio zieloną roślinność ( nietrującą!) i zastosować przezroczystą folię. Woda pozyskana w ten sposób jest czysta

Kolejny klasyczny sposób to torba transpiracyjna

Torba transpiracyjna to nic innego jak szczelna, plastikowa torba, założona na gałąź liściastego, i szczelnie do niej przymocowana, obciążona, aby woda miała się gdzie zbierać. Woda pozyskana w ten sposób jest od razu gotowa do picia.

Następnym łatwym sposobem jest pozyskiwanie jej z lodu

Jeśli dysponujemy ogniem najlepiej jest po prostu wsadzić LÓD (nie śnieg, ponieważ śnieg jest znacznie mniej wydajny i wolniej się rozpuszcza) do menażki i rozpuścić go na ogniu. Podobnie możemy włożyć lód do manierki i schować ją pod ubranie, aby go rozmrozić ciepłem własnego ciała. Teoretycznie nie można spożywać lodu i śniegu, ponieważ powoduje to wychładzanie organizmu i odmrożenia,ale podczas wzmożonego wysiłku fizycznego można to robić w celu uzupełnienia płynów i ochłodzenia się bez zdejmowania ubrań. Wybieramy czysty,przejrzysty lód bez koloru.

Kolejny sposób to pozyskiwanie wody z wykopu

Jeżeli znajdziemy zanieczyszczony (np mułem) zbiornik możemy wykonać w jego okolicy wykop w celu pozyskania czystszej wody. Kopiemy około 1-1,5 m od zbiornika wodnego na głębokość około 0,5 – 0,75 m,czekamy aż woda zbierze się w wykopie, a następnie aż osad opadnie na dno. Wykop można wykonać także w korycie wyschniętej rzeki w obniżeniu terenu na zakolu.

Doskonałym sposobem na pozyskanie wody jest zdobycie soku z brzozy.

Na wiosnę praktycznie od momentu, kiedy na gałązkach brzozy zauważymy pączki do końca maja można zbierać sok z brzozy. W tym celu należy uciąć gałąź grubości 2-3 cm blisko pnia i podstawić butelkę – wydajność takiego rozwiązania jest imponująca – można zebrać nawet do 1l/h. Można także zbierać sok wiercąc dziurę w pniu brzozy i wtykając tam kawałek drutu/gwóźdź/patyk, po którym sok spłynie do pojemnika. Sok z brzozy jest bardzo orzeźwiający i bogaty w cukry.

W skrajnych przypadkach źródłem wody może być krew zwierząt i własny mocz.

UWAGA! mocz można pić tylko, jeśli jest przezroczysty – ciemny mocz zawiera duże stężenie szkodliwych substancji, których rozkładanie tylko dodatkowo zwiększy zużycie wody. Pojemnik z moczem można wstawić do studni słonecznej w celu oczyszczenia go.

Na koniec jeszcze 2 rzeczy, o których należy zawsze pamiętać:

W zimie pragnienie odczuwamy znacznie słabiej, co powoduje,że odwodnienie może nas zaskoczyć. Należy pamiętać o regularnym uzupełnianiu płynów,

Wraz z wodą wypacamy różne ważne substancje takie jak sól, elektrolity itp., konieczne jest ich uzupełnianie poprzez zażywanie suplementów, picie LEKKO osolonej wody i napojów izotonicznych.

Podyskutuj na forum

Opracował:

St. Sierż. ZS Oskar NAMACZYŃSKI KAPAŁA
JS 2028 Sandomierz