Niniejszy artykuł dedykuje st.kpr. Jarosławowi Maćkowiakowi, który zginął w Afganistanie 2.06.2011r pełniąc służbę. Cześć Jego Pamięci!

Omawiając zjawisko, którym jest terroryzm należy zatrzymać się na chwilę i zastanowić nad różnicami między terroryzmem, a terrorem. W literaturze nie rozstrzygnięto jednoznacznie omawianych terminów, a każdy badacz podchodzi do tych pojęć arbitralnie według własnych koncepcji. P. Wilkinson pisze, iż terror występuje formie izolowanych ataków, a także totalnej przemocy masowej. Natomiast zjawisko terroryzmu charakteryzuje się ciągłą działalnością zorganizowanego terroru, ze strony państw, ruchu, czy frakcji lub też małej grupki jednostek.

Analizując stwierdzenia P. Wilkinsona można stwierdzić, że terroryzm to usystematyzowany terror, poddany kontroli oraz proces zinstytucjonalizowanego działania przy pomocy swoistej ideologii przemocy. Aby lepiej zrozumieć istotę terroryzmu należy prześledzić pracę innego autora G. Wardlow’a, który w książce pod tytułem „Political Terrorism. Theory, Tactics, Countermesures” stwierdza, iż terror jest stanem skrajnego zastraszania i wykorzystywany jest zarówno przez kryminalistów, jak i terrorystów. Terroryzm natomiast polega na stosowaniu terroru do szeroko pojętych celów politycznych, czyniąc z niego swoiste narzędzie.

Można zatem zgodnie stwierdzić, że tzw. „polityka terroru” stosowana jest głównie przez państwo, za pomocą wyspecjalizowanych struktur na swoim terytorium. Do elementów tej polityki zaliczyć można między innymi:

• masowe aresztowania,
• wysiedlenia,
• tortury,
• egzekucje.

Teheran, sierpień 2007. Saeed Ghanbari został skazany za picie alkoholu i cudzołóstwo na karę chłosty.
Źródło: http://blindspot.blox.pl/2010/05/Wyroznienie-za-chloste.html

Tak rozumiany terror obejmuje działania określane mianem zbrodni przeciw ludzkości.

Dla odróżnienia terroryzm jest działalnością pozaprawną i zorganizowaną na podstawie przemocy uzasadnionej z przyczyn politycznych. Zjawisko terroryzmu z uwagi na przymus działalności w głębokiej konspiracji, z narażeniem na konfrontację z potężniejszą strukturą jaką jest aparat państwowy, pozwala stwierdzić, iż działalność terrorystyczna nie jest prowadzona przez władzę państwową, a przez zorganizowane, bliżej nieokreślone struktury terrorystyczne funkcjonujące w jednym lub wielu państwach i niejednokrotnie wspieranych przez władze państwowe, które jednak oficjalnie odcinają się od zjawiska terroryzmu.

Próba definiowania zjawiska terroryzmu ma swoją historię od kilkudziesięciu lat i wciąż jest aktualnym tematem sporów w tej dziedzinie. Swoje piętno odciskają tu przede wszystkim uwarunkowania polityczne i kulturowe, a środowiskom akademickim nie udało się opracować jednej stałej definicji tego zjawiska. Definicji opracowano setki, jednak żadna nie oddaje tego zjawiska sensu stricto. Jak twierdzi W. Laqueur, jeszcze przez długi czas badaczom nie uda się dojść do porozumienia w kwestii zdefiniowania zjawiska terroryzmu.

Definicja terroryzmu złożona jest z kilku elementów, które w zależności od sytuacji mogą się zmieniać, zazębiać lub przyjmować inne formy. Najłatwiej jest go opisać korzystając z pomocy istniejących już uregulowań prawnych. Opierając się na kodeksie karnym obowiązującym w Rzeczypospolitej Polskiej, art. 115 §20, mianem terroryzmu można określić:

„Przestępstwem o charakterze terrorystycznym jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 5 lat, popełniony w przypadku:

1. poważnego zastraszania wielu osób;
2. zmuszenia organu władzy publicznej Rzeczypospolitej Polskiej lub innego państwa albo organu organizacji międzynarodowej do podjęcia lub zaniechania określonych czynności;
3. wywołania poważnych zakłóceń w ustroju lub gospodarce Rzeczypospolitej Polskiej, innego państwa lub organizacji międzynarodowej – a także groźba popełnienia takiego czynu”.

Plusem takiego ujęcia czynu o charakterze terrorystycznym jest stworzenie możliwości ścigania na terenie Polski osób popełniających akt terrorystyczny za granicą i na szkodę innego państwa. Minusem – niedopracowanie pojęcia zastraszania wielu osób.

Bezpośrednio do ewentualnych zamachów terrorystycznych może odnosić się art. 148 KK, a zwłaszcza §2, który uściśla kwalifikowaną formę zabójstwa, w tym:

• w związku z wzięciem zakładników,
• w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie,
• z użyciem broni palnej lub materiałów wybuchowych,
• więcej niż jedną osobą jednym czynem.

Moment odbicia zakładników z ambasady Iranu w Londynie, rok 1980.
Źródło: http://atplatoon.w.interia.pl/unitsas.html

O ile terror kryminalny nie jest z reguły skierowany przeciwko państwu i jego instytucjom, to osoby postronne są nań szczególnie narażone. Każde przestępstwo z użyciem przemocy może doprowadzić do przewidzianych w tym artykule czynów i ich skutków. Ważnym uregulowaniem z punktu widzenia zwalczania tej formy przestępczości jaką jest terroryzm, jest przepis art. 163 § 1 ust. 3 KK, który odnosi się wprost do jednej z form działalności terrorystycznej jaką jest wywoływanie eksplozji ładunków wybuchowych.

Bazując na tych ustaleniach odnośnie definicji terroryzmu można stwierdzić, iż terroryści stosują przemoc w celu osiągnięcia zmiany w zakresie polityki państwa lub grupy państw. Motywy organizacji terrorystycznych różnią się między sobą, jednak główne metody są podobne. Tak zdefiniowane pojęcie terroryzmu może stać się bazą do dalszych rozważań na temat zagrożeń jakie za sobą niesie. Zagrożenia ze strony terroryzmu nie mieszczą się w żadnych normach, są nieprzewidywalne i zupełnie inne od zagrożeń czysto wojennych. Terroryzm może być postrzegany jako forma działań wojennych, jednak działanie terrorystyczne różnią się znacznie od przyjętych definicji „działań wojennych”. Najczęściej wojna toczy się pomiędzy dwoma jednostkami państwowymi, a organizacje terrorystyczne nie mają praw międzynarodowych, tzn. nie mogą być uczestnikiem prawa międzynarodowego. Z założenia taktyka działań terrorystycznych musi różnić się od konwencjonalnych, znanych współcześnie sposobów walki. Wynika to z charakteru tych organizacji, ponieważ będąc podmiotem nie uznawanym przez żadne państwo nie mogą swobodnie działać i wykorzystywać takich samych metod jak regularna armia. Dlatego terroryści stosują walkę partyzancką jako podstawową formę swojej działalności. Grupy terrorystyczne mają jedną ważną cechę, którą bardzo dobrze sformułował I. Witkowski:
„(…) Dochodzimy zatem do podstawowej różnicy dzielącej terroryzm polityczny, czy finansowy od terroryzmu o podłożu religijnym. O ile bowiem terroryści polityczni traktują śmierć zakładników jako środek osiągnięcia celu politycznego, po realizacji którego zagrożenie ustaje, to w przypadku terroryzmu religijnego jest wręcz odwrotnie. W tym przypadku celem jest samo zabijanie, a im więcej ofiar, tym lepiej (…) Dla żarliwego wyznawcy islamu nie może być bardziej chwalebnego uwiecznienia życia niż przez męczeńską śmierć w walce z niewiernymi. Z chwały tej korzysta później cała jego rodzina”. Niezależnie od tego, czy walczymy z terrorystą, którego celem jest zdobycie władzy w państwie, szerzenie własnej religii, czy też osiąganie celów finansowych, to zawsze walka ta będzie trudna i poniesie za sobą wiele ofiar po obu stronach. Należy się jednak spodziewać, że walka z fanatyzmem religijnym będzie zawsze cięższa od pozostałych form terroryzmu, bowiem górę biorą tu emocje związane z duchowym przeżywaniem wszelkich aktów terroru ze strony napastników. Walka z terrorystami jest diametralnie inna, ponieważ nawet podczas wojny istnieją pewne uregulowania dotyczące „humanitarnego” prowadzenia działań wojennych. Wiąże się to z używaniem zabronionych rodzajów broni, czy taktyki. Te i inne zasady zostały w pewien sposób skodyfikowane w słynnych Konwencjach Genewskich i Haskich z lat sześćdziesiątych XX wieku. Zawierają one takie normy prawa wojennego, jak:

1. zabrania się pojmania cywilów jako zakładników,
2. nakłada się regulacje określające sposób traktowania żołnierzy wziętych do niewoli,
3. zakazuje się akcji odwetowych na cywilach,
4. uznaje się terytoria neutralne i prawa ich obywateli,
5. utrzymuje się w mocy nietykalność dyplomatów.

Od najbardziej zamierzchłych czasów historia ludzkości pełna była przemocy. Jednak zjawiska terroryzmu próżno doszukiwać się przed XIX stuleciem. Dokładnej daty powstania tego zjawiska nie ma, jednak korzystając z dobrodziejstw historii można dokonać przeglądu aktów terrorystycznych i przyjrzeć się jak powstawały i ewoluowały. Ciekawym przykładem historii terroryzmu może być zgrupowanie Sykariuszy – czyli sekta żydowskich radykałów walczących w latach 66-73 o wyzwolenie Palestyny spod okupacji rzymskiej. Posługiwali się oni terrorem, przemocą, zastraszanie w celu osiągnięcia wyznaczonych celów politycznych jakim było wyzwolenie swojego kraju. Około roku 1073 w tym samym regionie pojawiła się kolejna sekta – Assasynów. Już wtedy posiadali oni cechy charakterystyczne dla współczesnych organizacji:

• zwarta i związana struktura organizacyjna;
• stosowanie aktów terroru i terroryzmu jako głównych form walki;
• wszystkie dokonywane przez Assasynów morderstwa miały podłoże ideologiczne.

Rozwój zjawiska terroryzmu miał również miejsce w XVIII wieku we Francji i odnosił się do szalejącej wówczas dyktatury jakobińskiej. Do pierwszej wojny światowej terroryzm przeżył okres głębokich przemian. Nurt republikański ustąpił miejsca anarchizmowi. W XIX wieku w Europie znacznie wzrosła liczba ataków i zabójstw na tle politycznym. Ofiarami wówczas stawali się najwyżsi przedstawiciele państwa jak:

• Prezydent USA – McKinley – 1901;
• Prezydent Francji – Carnot – 1894;
• Cesarzowa Austryjacka – Elżbieta – 1898.

Prezydent William McKinley – zastrzelony w Buffalo przez Leona Czołgosza,
sympatyka asympatyka idei anarchistycznych.
Źródło: http://www.stosunki.pl/?q=content/polinezyjski-sworze%C5%84
Metodami działania anarchistów posługiwały się również przedstawiciele socjaldemokratycznego ruchu robotniczego, jak np. Frakcja Rewolucyjna od roku 1905. W Irlandii powołano Irlandzkie Bractwo Republikańskie w roku 1858, będące zaczątkiem późniejszej Irlandzkiej Armii Republikańskiej. Po II wojnie światowej dość szybko znaczenia nabrał fundamentalizm islamski pojawiający się jako terroryzm islamski. Jednak oba te zjawiska nie są sobie równe. Fundamentalizm islamski swoim zakresem obejmuje więcej zagadnień niż terroryzm, który jest w tym wypadku jedynie formą działań, będących skrajnym sposobem walki. Szybki rozwój globalizacji i kultury kosmopolitycznej sprawił, że obywatele państw muzułmańskich coraz częściej uciekają się do formy przemocy promowany przez fundamentalizm islamski. Wynika to z wielu względów między innymi: przez rozwój danej ideologii, chęć zmiany w kulturze zachodniej, chęć wywierania wpływów itp.

Aby lepiej zrozumieć zakres działalności terroryzmu należy zapoznać się z podstawowymi określeniami.

• Organizacja terrorystyczna – wyspecjalizowana struktura, ugrupowanie, którego jedyną formą działalności jest terroryzm. Natomiast instytucje, grupy i organizacje, które odwołują się do terroryzmu w sytuacjach wyjątkowych nazywane są organizacjami stosującymi terroryzm.
• Incydent terrorystyczny – to akt przemocy lub wiarygodne jego użycie przeprowadzone z pogwałceniem prawa, który ma na celu zastraszenie lub przekonanie rządu, czy społeczeństwa.
• Zamach terrorystyczny – zwany również aktem terrorystycznym, to incydent w którym zastosowano przemoc.
• Typowe metody terrorystyczne – oznacza stosowanie między innymi materiałów wybuchowych, broni palnej, zamachy samobójcze, w celu pozbawienia życia przypadkowych ludzi, porwania ludzi oraz środków transportu, opanowanie budynków lub ich zniszczenie.
• Kontrterroryzm – to forma przeciwstawienia sił i środków przeciw działaniu terroryzmowi.
• Terroryzm totalny – to przede wszystkim atakowanie przypadkowych osób w przypadkowych miejscach, w sposób mający maksymalnie zwiększyć liczbę ofiar. Liczy się tu wygenerowany efekt psychologiczny, który w tej przypadkowości ma źródło. W rzeczywistości jednak żaden atak nie jest przypadkowy, a dobrze zaplanowany, jednak ma on wzbudzić poczucie przypadku, co w odpowiedni sposób działa na wyobraźnię społeczeństwa.
• Terroryzm selektywny – czyli terroryzm wybiórczy, jest zaprzeczeniem totalnego, charakteryzuje się on starannym doborem osób, które mają stać się ofiarami aktu terrorystycznego.
• Terroryzm międzynarodowy – jest to terroryzm angażujący do swych działań większą liczbę obywateli i państw niż jedno.
• Terroryzm wewnętrzny – prowadzony jest tylko na terenie jednego kraju, dotyka obywateli tegoż kraju, a za przeprowadzaniem ataków terrorystycznych stoją obywatele tego samego kraju.
• Terroryzm wewnętrzny sponsorowany międzynarodowo – dotyczy wsparcia zewnętrznego, mimo iż konflikt ma charakter wewnętrzny i spełniane są powyżej przyjęte kryteria terroryzmu wewnętrznego. Takie wsparcie może mieć rozmaity charakter oraz formę.
• Terroryzm indywidualny – rozumiany jako używanie przemocy przeciwko specjalnym celom lub atakowanie cywili, którzy są ucieleśnieniem pewnych symboli, które pozostają w sprzeczności z interesem organizacji terrorystycznej.
• Guerilla – czyli partyzantka, której działania obejmują używanie sił przeciwko wojskom i siłom bezpieczeństwa w strefie ich rozlokowania zgodnie z dążeniem do celów politycznych.
• Partyzantka miejska – to prowadzenie ataków na konkretne instalacje, urządzenia i obiekty miejskie oraz atakowanie członków sił wojskowych i policyjnych lub też działaczy politycznych.

W pracach na temat terroryzmu można znaleźć wiele opracowań na temat typologii tego zjawiska. Jednak skupić się należy przede wszystkim na kryterium głównego czynnika, wokół które powstaje konflikt, którego skutkiem jest stosowanie przez stronę terroryzmu:

• Terroryzm nacjonalistyczny,
• Terroryzm religijny,
• Terroryzm nacjonalistyczno – religijny,
• Terroryzm „czystej ideologii”,
• Terroryzm uzasadniany innymi względami parapolitycznymi, na przykład ekoterroryzm.

Inny podział to również działalność terrorystyczna opierająca się na pewnej metodologii działania, a jest to:

• Terroryzm klasyczny,
• Superterroryzm,
• Cyberterroryzm.

Członkowie organizacji terrorystycznej
Źródło: http://blip.pl/tags/terroryzm

Na dzień dzisiejszy społeczeństwa europejskie, azjatyckie, amerykańskie, czy afrykańskie muszą zmagać się z dziesiątkami organizacji terrorystycznych, których nikt jak na razie nie jest w stanie zliczyć. Prawdopodobnie nigdy nie uda się dowieść słuszności co do liczby takich organizacji, bowiem ze względu na swój charakter, wiele organizacji pozostaje w ukryciu. Można jednak przedstawić pewien zarys wybranych organizacji znanych dziś badaczom, które dały o sobie znać przez swoją niechlubną działalność, a bardzo pomogły w tym media, które stały się dobrym promotorem wszystkich organizacji terrorystycznych. Opisując organizacje terrorystyczne nie sposób zacząć od najbardziej rozwiniętych i rozpowszechnionych grup wywodzących się z kultury religii muzułmańskiej. Terrorystyczne zagrożenie dla bezpieczeństwa Unii Europejskiej bezsprzecznie wiązać należy między innymi z konfliktem izraelsko – palestyńskim. Konflikt ten rozpoczął się w roku 1947, kiedy to na mocy rezolucji ONZ obszar sporny podzielony został na strefę żydowską i palestyńską. De facto ziemie te zamieszkiwane były wówczas przez Palestyńczyków, dlatego zrozumiałe wydaje się być ich oburzenie faktem podziału ziem palestyńskich.

Palestyński Dżihad Islamski – to najczęściej używane określenie tej organizacji, która nosi również nazwę Harakat Al.-Jihad Al.-Islami Al.-Filastini. Organizacja ta powstała w roku 1979, a więc w czasie rewolucji islamskiej w Iranie. To specyficzny twór terrorystyczny, bowiem w swoich strukturach skupia szereg grup i frakcji fundamentalistycznych, których najważniejszym celem jest stworzenie w Palestynie państwa islamskiego i zniszczenie swego głównego wroga – Izraela. Ugrupowanie to próbuje wywierać nacisk na państwa arabskie, aby te rozpoczęły walkę z kulturą Zachodu i przestrzegały praw islamu. Założycielem tej organizacji był Fathi Al.-Szuraki, który w 1995 r., został zastrzelony na Malcie przez agentów izraelskiego wywiadu. Dowodzenie organizacją przejął wówczas Ramadan’ Abdullah Shalah. Wywodząca się od Braci Muzułmańskich organizacja zakładała wyzwolenie Palestyny spod dominacji Izraela i zjednoczenia świata arabskiego. To ona właśnie miała wywołać tzw. świętą wojnę, która miała doprowadzić do realizacji powyższych założeń. Mimo iż Palestyńczycy są muzułmanami wyznania sunnickiego, to gloryfikowali oni Chomeiniego podając za wzór rewolucję islamską w Iranie, który w większości wypełniony jest szyitami. Do roku 1987 ugrupowanie to prowadziło drobne akty terrorystyczne, aż do momentu wybuchu tzw. Intifady^[1], kiedy to terroryści w znaczny sposób nasilili częstotliwość ataków głównie na terytorium Strefy Gazy. W roku 1990 terroryści z tej organizacji zabili w Egipcie 11 turystów z Izraela, dokonywali ataków dywersyjnych na terenie samego Izraela, atakowano również przedstawicieli firm amerykańskich funkcjonujących w Izraelu.
Między rokiem 1988, a 1994, czyli do czasu powstania Autonomii Palestyńskiej, organizacja ta nawiązała ścisłe kontakty z takimi grupami jak: Hezbollah, Irańscy Strażnicy Rewolucji oraz Hamas. Akcją, która dała największy rozgłos tej organizacji było porwanie w roku 1985 samolotu amerykańskich linii lotniczych TWA ze 145 pasażerami lecącego do Bejrutu. Po zabiciu jednego z zakładników, terroryści wykonali lot do Algierii, a następnie powrotem do Bejrutu, tam po zwolnieniu zakładników wszyscy terroryści uciekli, unikając wszelkiej odpowiedzialności. To pokazało siłę terrorystów i zarazem bezsilność Zachodu w walce z nimi.

Członkowie Palestyńskiego Dżihadu podczas naprowadzania rakiet na terytorium Izraela.
Źródło: http://konflikty.wp.pl

Hamas – ta grupa fundamentalistów islamskich rozpoczęła swą działalność w roku 1987, podczas rozwoju wspomnianej wcześniej Intifady. Celem tej organizacji jest prowadzenie zwycięskiej świętej wojny, zmierzającej do wyzwolenia Palestyny spod okupacji Izraela. Nazwa tej organizacji w tłumaczeniu na polski oznacza „zapał”, a litery w nazwie składają się ze słów Harakat Al.-Mugawamah Al.-Islamiyya, co znaczy islamski Ruch Oporu. Ideologia Hamasu, podobnie z resztą jak Palestyńskiego Dżihadu Islamskiego wywodzi się z Bractwa Muzułmańskiego. Założycielem Hamasu był szejk Ahmed Yassin. Hamas zyskał poparcie wśród najbiedniejszych mieszkańców Strefy Gazy, zamieszkujących w obozach dla uchodźców. Hamas stał się alternatywą dla Organizacji Wyzwolenia Palestyny, która dążyła powoli do porozumienia z Izraelem. Hamas ma podzieloną strukturę i składa się z co najmniej trzech pionów:

1. Dawa, czyli „zaplecze” – zajmuje się głównie działalnością propagandową oraz charytatywną^[2], zbiera środki finansowe i rekrutuje nowych członków.
2. Jehez Aman, czyli Sekcja Bezpieczeństwa – sekcja ta dzieli się na wywiad i kontrwywiad. Zbiera ona informacje o działalności konspiracyjnej Palestyńczyków, którzy współpracują z izraelskimi siłami bezpieczeństwa. Kolejna sekcja o charakterze „strażników religii” egzekwuje przestrzegania zasad islamskiego prawa i zwalcza naruszanie jego norm.
3. Al.-Majahadoun Al.-Falestinious, to znaczy Bojownicy Palestyńscy – są to partyzanckie komórki szturmowe o charakterze zbrojnym zwane Izz Al.-Din Al.-Qassam, które odpowiedzialne są za przeprowadzanie zamachów.

Głównym przywódcą Hamasu od początku jego istnienia był szejk Ahmed Yassin, który już w 1989 r., został aresztowany pod zarzutem kierowania organizacją terrorystyczną, jednak został on zwolniony po ośmiu latach więzienia. Przez kolejne lata szejk kierował organizacją, aż do 22 marca 2004 r., kiedy to został zabity w nalocie rakietowym izraelskich helikopterów bojowych Apache w Strefie Gazy, gdy opuszczał meczet. Innymi znanymi figurami w zarządzie Hamasu byli również: Mohieddin Szarif, Chaled Mechal, Musa Mursuk, Imad Aquel. Od roku 1992 znacznie zwiększyła się liczba zamachów prowadzonych przez Hamas. Często stosowanym sposobem działania było otwarcie ognia z broni maszynowej do osób postronnych z jadącego samochodu. Zamachy z ostatnich lat, po rozpoczęciu drugiej Intifady i po atakach z 11 września 2001 w Stanach Zjednoczonych, doprowadziły praktycznie do otwartej wojny między Izraelem, a Autonomią. Organizacja ta za główną metodę działania stosuje zamachy bombowe samobójcze, przeprowadzane głównie na terenie Izraela.

Manifestacja zwolenników Hamasu
Źródło: http://religiapokoju.blox.pl

Al–Jihad – ta utworzona w latach siedemdziesiątych egipska organizacja terrorystyczna znana również pod nazwą Islamski Dżihad, dzieli się na dwie frakcje.

1. Prowadzona przez Aymana Al.-Zawahiri – najbliższego współpracownika Osamy bin Ladena, który ścigany był międzynarodowym listem gończym, a nagroda za jego schwytanie wynosiła 25 milionów dolarów.
2. Talaa’ Al-Fateh – kierowana przez Ahmada Husajna Agiza.

Organizacja ta uważa za swego duchowego przywódcę szejka Umara Abd-Al Rahmana, więzionego obecnie w Stanach Zjednoczonych. Założyciele tej organizacji Mohammad abd al-Salam Faraj i Karam Zuhdi za jej główny cel uznali dążenie do upadku prezydentury Hojni Mubaraka i utworzenie tam republiki islamskiej. Drugim ważnym celem jest wyeliminowanie z Egiptu wpływów amerykańskich. Największe wsparcie finansowe organizacja ta otrzymuje od sponsorów z Egiptu, Afganistanu, Pakistanu i Sudanu. Duże wsparcie płynie również ze strony Iranu. W roku 1993, Dżihad dokonał zabójstwa Faraja Fodaha, który miał znaczący wkład w budowanie egipsko-palestyńskiej umowy pokojowej. Członkowie tej organizacji planowali zamach na ambasadę Stanów Zjednoczonych w Albanii w roku 1998. Główne źródła finansowania organizacji znajdują się w Iranie oraz z organizacji Osamy bin Ladena.

Al–Gama’at Al–Islamiyya – również egipska organizacja terrorystyczna zwana inaczej Frontem Islamskim jest największą egipską grupą powstałą w latach siedemdziesiątych. Ideologia tej organizacji kształtowała się na poglądach straconego w 1966 r., Sayyida Qutba, który wskazał drogę do utworzenia różnych komórek w Egipcie i świecie islamu. Punktem zapalnym dla terrorystów z tej organizacji było zawarcie pokoju między Egiptem, a Izraelem w roku 1979, kiedy to ówczesny prezydent Anwar Sadat zwrócił swą politykę w kierunku Stanów Zjednoczonych. Skutkowało to dokonaniem zamachu na jego życie w roku 1981 podczas defilady wojskowej, kiedy to grupa ubranych w mundury wojskowe mężczyzn wyskoczyła z jadących ciężarówek otwierając ogień z broni maszynowej w kierunku loży, na której znajdował się prezydent, który w wyniku doznanych ran postrzałowych zmarł na miejscu.

Front Islamski powstał jako ruch młodzieżowy, jednak po przejęciu kontroli nad organizacjami studenckimi szybko stał się klasyczną fundamentalistyczną grupą terrorystyczną. Od 1992 r., zaczęto przeprowadzać krwawe ataki na zagranicznych turystów jak na przykład w Luksorze we wrześniu 1997 r. po tych zamachach Front Islamski podzielił się na dwie frakcje, które miały odmienne zdania co do konieczności przeprowadzenia tego zamachu:

1. Kierowana przez Mustafę Hanza (potępiła zamach).
2. Kierowana przez szejka Omara Abdela Rahmana, więzionego obecnie w Stanach Zjednoczonych.

Członkowie tej organizacji działają głównie na terenie południowego Egiptu oraz w Wielkiej Brytanii, Austrii i Afganistanie. Do roku 2001 głównym źródłem finansowania tej organizacji był Osama bin Laden oraz Talibowie, jednak po interwencji amerykańskiej pomoc ta zmalała ze względu na zaangażowanie Talibów w wojnę w Afganistanie.

Abu Sajaf – znana także pod nazwą Al–Harakatul Islamie, to niewielka grupa walcząca o utworzenie autonomicznego państwa na wzór Iranu. Swoje działania prowadzi w rejonie południowych Filipin, na wyspie zwanej Mindanao. Grupa ta od roku 1991 działa samodzielnie, gdy odłączyła się od Narodowego Frontu Wyzwolenia Moro. Założycielem tej organizacji był Abduragak Abubarak Janjalani, który w roku 1998 został zabity przez policję filipińską. Po jego śmierci, przywództwo nad organizacją przejął jego brat Khadafy Janlani. Pierwsze działania grupy rozpoczęły się w 1991 r., kilka lat później oprócz morderstw i zamachów bombowych grupa zaczęła stosować porwania. Najgłośniejszą akcja tego ugrupowania było porwanie w Wielkanoc 2000r., grupy zagranicznych turystów. W sierpniu 2001 r., rząd Libii zapłacił część okupu w zamian za wypuszczenie kilku porwanych, wkrótce potem armia filipińska uwolniła zakładników i rozbiła część grupy. Po interwencji amerykańskiej w Afganistanie, grupa Abu Sajaf wsparła organizację bin Ladena organizując zamachy bombowe w hotelach na terenie Filipin. Szacuje się, że grupa może liczyć ok. 200 „zawodowych” wojowników i ponad 2000 najemników. Środki finansowe pozyskiwane są w dużej mierze z Bliskiego Wschodu oraz Azji Południowej.

Al–Qaida – nazywana jest również: Światowym Frontem Islamskim dla Dżihadu. Co do pisowni nazwy tej organizacji istnieje wiele możliwości, na przykład: Al–Kaida, al-Qaida, al-Qaeda, oraz spolszczona nazwa: al-Kajda, co dosłownie znaczy „Baza”. Al–Qaida założona została w 1988 lub 1989 r., przez saudyjskiego milionera Osamę bin Ladena. Założyciel organizacji – bin Laden, pochodzi z rodziny multimilionerów, magnatów budowlanych, jest siedemnastym dzieckiem swego ojca. Przez krótki okres swego życia młody bin Laden studiował i pracował w rodzinnym przedsiębiorstwie, jednak po radzieckiej agresji na Afganistan wyjechał on do tego kraju, by wspierać tamtejszych Talibów w walce z Rosjanami. W chwili wyjazdu miał zaledwie 22 lata, a jego majątek szacowany był na ok. 300 mln dolarów. Bin Laden uczestniczył w tym konflikcie, aż do czasu wycofania się wojsk radzieckich z okupowanego Afganistanu. Po zakończonej wojnie, bin Laden powrócił do rodzinnej Arabii Saudyjskiej. Spokój nie trwał długo, bowiem wkrótce światem wstrząsnęła wieść o kolejnej wojnie, tym razem w Iraku, kiedy to wojska Stanów Zjednoczonych wyparły armię Iracką z Kuwejtu. Operacja ta nosiła nazwę „Pustynna Burza”. Wojna ta stała się podstawą dla trwającej do dnia dzisiejszego wojnie Al – Qaidy przeciw Stanom Zjednoczonym. Arabia Saudyjska w tym czasie wspierała Stany Zjednoczone, umożliwiając stacjonowanie wojsk amerykańskich walczących z Irakiem. To właśnie sprawiło, że bin Laden, uznał Arabię Saudyjską za „pomagiera” Stanów Zjednoczonych. Wtedy to bin Laden zaczął organizować ataki na cele zachodniej kultury, a były to:

1. Amerykańscy żołnierze w Dżidda w Arabii Saudyjskiej;
2. Zamach na ambasadę włoską w Sanie – stolicy Jemenu;
3. Zamachy bombowe na obiekty koalicji antyirackiej w Bejrucie.
4. Nieudany zamach na prezydenta B. Clintona na Filipinach.

Po zwycięstwie Talibów nad ZSRR w Afganistanie, Osama bin Laden osiadł na stałe w tym kraju. W 1998 r., bin Laden stworzył dobrze zorganizowana sieć bojówek zjednoczonych pod jednym, wspólnym sztandarem – islamem. W skład tej organizacji wchodziły inne grupy z całego świata. W dniu 26 lutego 1993r., organizacja bin Ladena zorganizowała zamach bombowy na budynek World Trade Center w Nowym Yorku. Celem ataku było spowodowanie osunięcia się jednej wieży, na drugą prowadząc w ten sposób do zburzenia obu budynków. Dziesięć dni później nowojorska policja aresztowała odpowiedzialnego za ten zamach Ranzi Ahmeda Yousefa. W roku 1996, w stolicy Kenii – Nairobi i Tanzanii – Der es Salam, wybuchły silne ładunki wybuchowe umieszczone w samochodach pułapkach. Jedna z najgłośniejszych operacji terrorystycznych miała miejsce w listopadzie 2000 r., kiedy to terroryści z organizacji bin Ladena przeprowadzili atak bombowy na okręt amerykańskiej Marynarki Wojennej – USS „Cole” w Jemenie. Jednak największy rozgłos przyniosły ataki z 11 września 2001 w Nowym Yorku i Waszyngtonie. Wtedy otworzył się nowy rozdział w kartach historii terroryzmu. Świat zrozumiał swoje położenie, w którym się znalazł. Po wiekach wojen, utarczek sąsiedzkich, krucjaty chrześcijan, przez I i II wojnę światową oraz walkę z komunizmem, świat stanął wobec nowego, mniej znanego zagrożenia, bo niekonwencjonalnego – terroryzmu międzynarodowego.

Twórca Al-Kaidy Osama bin Laden wśród swoich ochroniarzy.
Zabity przez amerykańskie siły specjalne w Pakistanie w 2011 roku.
Źródło: http://afryka.org

Ważną rolę w terroryzmie azjatyckim odgrywają grupy czeczeńskie. Można powiedzieć, że pierwsze grupy czeczeńskie powstały w chwili wybuchu wojny rosyjsko – czeczeńskiej w 1994 r. Pierwszą głośną akcją tych grup był atak przeprowadzony w czerwcu 1995 r., w Budionnowsku pod dowództwem Szamali Basajewa, kiedy to terroryści zajęli szpital miejski, żądając wycofania wojsk rosyjskich z Czeczenii. Atak ten stał się podstawą do wszczęcia rozmów pokojowych. W 1996 r., inna grupa Czeczeńców przeprowadziła podobny atak w Kizlarze pod dowództwem Salmana Radujewa. Paradoksem tego konfliktu jest fakt, że terroryści czeczeńscy pozyskują zaopatrzenie głównie z rosyjskich transportów, bowiem żołnierze rosyjscy łatwo dają się zmanipulować i przekupić. Poza tym, grupy czeczeńskie wspierane są między innymi przez Al – Qaide.

IRA – czyli Irlandzka Armia Republikańska (Iris Republican Army), swym powstaniem sięga roku 1916, a jej korzenie nawet do roku 1789. Zatem organizacja ta jest najstarszą funkcjonującą na kontynencie europejskim. Konflikt pomiędzy IRA, a rządem Wielkiej Brytanii ma swój początek w roku 1969, kiedy rząd Irlandii Północnej nie był w stanie zapanować nad rozwijającymi się zamieszkami między katolikami, a protestantami. Wtedy władze w Londynie postanowiły wysłać tam swoje wojska. Punktem zapalnym stało się zastrzelenie pierwszego brytyjskiego żołnierza dnia 6 lutego 1971 r., natomiast 23 maja 1971 r., wybuchła pierwsza bomba zdetonowana prze IRA. Konflikt irlandzki jest najbardziej znanym konfliktem rozgrywającym się współcześnie na terenie samej Unii Europejskiej. Łączy on w sobie antagonizmy religijne, społeczne i narodowe Od tej pory porwania, morderstwa, wybuchy bomb stały się niemal elementem codziennego życia w Irlandii Północnej. Belfast – stolica Irlandii Północnej zaczął przypominać oblężone miasto patrolowane przez wozy bojowe armii brytyjskiej. Trwające przez lata starcia i ataki terrorystyczne wydawały się zmierzać ku końcowi, dzięki tzw. Deklaracji z Downing Street uzgodnionej w lutym 1993r. jest ona uważana za początek trwającego do dziś względnego pokoju w tamtym regionie.

Członkowie IRA podczas patrolu
Źródło: http://ter-roryzm.blogspot.com

ETA – to organizacja, której skrót pochodzi od pełnej nazwy Euskadi Ta Askatasuna^[3]. Hiszpańska organizacja powstała w lipcu 1958 r., z inicjatywy Nacjonalistycznej Partii Basków. Już w pierwszym roku swej działalności, separatyści baskijscy dokonali kilku zamachów bombowych na terenie Hiszpanii. Już wtedy widoczny był podział tej organizacji na dwa skrzydła o nieco odmiennych poglądach:

• Skrzydło umiarkowane – które dopuszczało możliwość uzyskania autonomii przez Kraj Basków.
• Skrzydło radykalne – zapowiadające walkę, aż do uzyskania pełnej niepodległości.

Organizacja kierowana przez Txabiego Etxebariette, w roku 1968 dokonała pierwszego zabójstwa. Ofiarą był hiszpański policjant, który próbował zatrzymać samochód, w którym znajdował się szef ETA, jednak po kilkugodzinnym pościgu Etxebariette został zastrzelony podczas obławy policyjnej. Kilka tygodni później w akcji odwetowej ETA zginął szef policji w Guipuzcoa. Dnia 20 grudnia 1973 roku, w zamachu bombowym zginął premier Hiszpanii i najbliższy współpracownik Franco admirał Luis Carrero Blanco. We wrześniu 1998r., ETA ogłosiła bezterminowe zawieszenie broni, władze Hiszpanii gotowe były do rozmów, jednak nie było mowy o spełnieniu żądania organizacji, jakim jest utworzenie odrębnego państwa. Czternaście miesięcy po rozejmie ETA wznowiła swą działalność na skutek masowych aresztowań jej członków. Do roku 2003 ETA prowadziła nasilone ataki bombowe i zabójstwa, w których zginęło co najmniej kilkadziesiąt osób. 19 czerwca 2009 roku podczas zamachu bombowego w Bilbao zginął szef sił antyterrorystycznych Eduardo Pueyes Garcia. Ładunek wybuchowy został przyklejony do podwozia i eksplodował, kiedy policjant usiłował przekręcić klucz w stacyjce auta. Największy sukces sił bezpieczeństwa w walce z ETA miał miejsce 28 lutego 2010r., kiedy to podczas wspólnej operacji francuskiej i hiszpańskiej gwardii cywilnej udało się schwytać aktualnego przywódcę ETA – Ibona Gogeascoecheę Arronategui. Zatrzymanie miało miejsce we francuskiej miejscowości Cahan.

Organizacje terrorystyczne byłyby niczym, gdyby nie ataki, które przeprowadzają. Na przestrzeni dziesięcioleci świat nękany był przez liczne zabójstwa, napady, porwania, wybuchy bom i inne typowe akty terroru dla organizacji tego typu.

Wydarzenia z 11 września 2001r., związane z atakami na Nowy York i Waszyngton, niosą za sobą konsekwencje dla poszukiwania nowego, światowego ładu politycznego. Zamachy te potraktowano, nie tylko jako wyzwanie dla Stanów Zjednoczonych, ale również jako sprawdzian wytrzymałości dla Świata. Aby przyjrzeć się dokładniej implikacjom jakie niesie terroryzm XXI wieku, należy sięgnąć kilka lat wstecz i przyjże się wydarzeniom jakie miały miejsce w udziałem terrorystów.

Wystąpienie przedstawicieli ETA w telewizji.
Źródło: http://news.bbc.co.uk

Kalendarium najważniejszych ataków terrorystycznych:
1982 – Atak na Polską ambasadę w Bernie.
Akcja przeprowadziła Powstańcza Armia Krajowa (PAK), jednak do dziś istnieje spór o rzeczywiste istnienie tej organizacji, bowiem została ona stworzona na potrzebę chwili, nie mniej jednak w świadomości międzynarodowej zapisała się jako jedyna polska organizacja terrorystyczna. Czteroosobowe komando zawiązało się w Monachium, na przywódcę PAK mianowany został Florian Kruszyk. Resztę grupy stanowili imigranci z RFN: Krzysztof Wasilewski, Mirosław Plewiński i Marek Michalski. Grupa uzbrojona była w strzelby Remington kal. 12mm, plastikową atrapę pistoletu maszynowego Skorpion wz. 61, bagnety, maski przeciwgazowe i komplet umundurowania. 6 września 1982 r. ok. godz. 10:00, do ambasady wszedł lider grupy, pod pozorem załatwienia sprawy paszportowej. W momencie, gdy ochrona otworzyła drzwi, do wnętrza budynku wtargnęli trzej pozostali napastnicy. Sterroryzowali ochronę i zebrali wszystkich w holu, strzelając przy tym bez ostrzeżenia w powietrze. Po godzinie terroryści przedstawili swoje żądania, które polegały przede wszystkim na zniesieniu stanu wojennego w Polsce, przeciwnym razie zagrozili zdetonowaniem 26 kg bomby. Na 24 godziny przed upływem ultimatum szwajcarska jednostka antyterrorystyczna STERN przygotowała szturm na ambasadę. O godz. 10:42 komandosi STERN wkroczyli do wnętrza ambasady obezwładniając terrorystów PAK.

1988 – Zamach nad Lockerbie.
21 grudnia 1988 r., nad Lockerbie w Szkocji eksplodował amerykański samolot Boeing 747 linii Pan American World Airway lecący z Londynu do Nowego Jorku z 259 pasażerami na pokładzie. Podczas wybuchu zginęli wszyscy pasażerowie oraz 11 mieszkańców, którzy przebywali w tym czasie na ziemi. Zamach zorganizowany został przez libijski wywiad, jako odwet za zbombardowanie przez amerykanów Trypolisu i Bengali w 1986r., kiedy o mały włos nie zginą prezydent Libii Muammar al-Kadafi.

1995 – Atak bombowy w Oklahoma City.
Wybuch bomby 19 kwietnia w samochodzie przy budynku federalnym. Skazani za atak dwaj amerykańscy ekstremiści. Zginęło 168 osób.

1996 – Wybuch bomby w Jerozolimie.
25 lutego nastąpiła eksplozja autobusu w pobliżu dworca autobusowego w Jerozolimie. Zginęło 26 osób.

1996 – Zbombardowanie pociągu w Indiach.
30 grudnia zbombardowano pociągu przez separatystów z ugrupowania Bodo. Zginęło 300 osób.

1998 – Wybuchy w ambasadach USA.
7 sierpnia w dwóch ambasadach Stanów Zjednoczonych w Kenii i Tanzanii wybuchły bomby podłożone przez organizację Al.-Qaida. Zginęły 224 osoby.

1999 – Atak w Rosji.
19 marca czeczeńska grupa separatystyczna zdetonowała bombę we Władykazukazie. Zginęło 50 osób.

2001 – Atak bombowy w Jerozolimie.
9 sierpnia palestyńscy terroryści dokonali ataku bombowego na pizzerię w Jerozolimie. Zginęło 15 osób.

2001 – Atak na World Trade Center i Pentagon.
11 września grupa terrorystów Al.-Qaidy uderzyła dwoma samolotami an budynki WTC oraz w Pentagon. Czwarty z samolotów rozbił się w Pensylwanii, jego celem był Biały Dom. Chronologia wydarzeń:
8:45 – samolot uderza w północną wierzę WTC;
9:03 – drugi samolot uderza w południową wierzę WTC;
9:20 – nowojorska giełda wstrzymuje pracę i ewakuuje pracowników;
9:30 – z Florydy przemawia G. Bush odnosząc się do zamachów;
9:43 – trzeci samolot uderza w Pentagon w Waszyngtonie;
10:00 – rozpada się południowa wieża WTC;
10:30 – runęła północna wieża WTC;
10:39 – Boeing 757 rozbił się w zachodniej Pensylwanii.
11 września 2001r., o godzinie 8:45 czasu amerykańskiego Świat skierował się w stronę nowej polityki – polityki bezpieczeństwa. Odtąd wszystkie przedsięwzięcia Stanów Zjednoczonych ukierunkowane będą na utrzymanie maksymalnego bezpieczeństwa swoich obywateli.

2002 – Atak na teatr w Moskwie.
23-26 października czeczeńscy terroryści dokonali ataku na teatr na Dubrowce w Moskwie podczas spektaklu „Nord-Ost”. Podczas odbicia zakładników uwolniono ok. 700 zakładników, jednak w skutek działania gazu bojowego śmierć poniosło 170 osób. 41 terrorystów zginęło na miejscu.

2004 – Atak bombowy w Madrycie.
Terroryści z organizacji Osamy bin Ladena przeprowadzili 11 marca atak na metro w Madrycie. Cztery bomby eksplodowały na stacjach metra podczas porannego szczytu. Zginęło 198 osób.

2004 – Atak na szkołę w Biesłanie.
W dniach 1-3 września grupa czeczeńskich separatystów przetrzymywała dzieci, młodzież i nauczycieli w szkole położonej w Osetii Południowej. Po trzech dniach rosyjskie i osetyjskie siły bezpieczeństwa w tym: SPECNZA, OMON oraz kilku komandosów jednostki ALFA podjęły próbę odbicia zakładników. Efektem nieudolnie przeprowadzonej akcji była śmierć 322 zakładników w tym 155 dzieci.

2005 – Ataki bombowe w Londynie.
7 lipca grupa terrorystów Al.-Qaidy, obywateli Wielkiej Brytanii przeprowadziła serię ataków w Londynie na obiekty metra i komunikacji miejskiej. Efektem była śmierć 38 postronnych osób oraz kilkaset rannych.

Atak na World Trade Center w Nowym Jorku.
Źródło: http://www.chronologia.pl

Z punktu widzenia bezpieczeństwa europejskiego są to najważniejsze wydarzenia, które dotknęły bezpośrednio albo członków NATO lub Unii Europejskiej lub też ich bliskich sojuszników, takich jak Izrael. Skoro 11 września 2001r., stało się niemożliwe, trudno wyobrazić sobie do czego jeszcze zdolni są fanatycy. Nie wyklucza się również zastosowania w terroryzmie broni biologicznej. Broń ta jest podstępna, a często działania prewencyjne są podjęte zbyt późno. Co więcej, większość tych najgroźniejszych chorób w początkowym stadium rozwoju przypomina zachorowania grypopodobne. Dla przykładu, japońska sekta Aum Shinrikyo dokonała ataków toksycznym środkiem chemicznym w mieści Matsumoto w roku 1994 oraz w tokijskim metrze w 1995. Ofiarami ataku biologicznego mogą być również zwierzęta hodowlane. Użycie tej broni na zwierzynę hodowlaną może mieć równie katastrofalne skutki jak w przypadku ataku na grupę ludzi. Szczególnie interesujące są choroby wywołane przez priony. Cząsteczki te są odporne na temperaturę i UV, stabilne w środowisku i łatwe w produkcj. Specjaliści są zgodni, że w niedalekiej przyszłości nastąpi atak bioterrorystyczny na dużą skalę. W arsenale terrorystów mogą się znaleźć bakterie, ich toksyny oraz wirusy, które będzie można rozpylić w formie aerozolu. Zatem, czym są te mikroelementy. Oto krótka charakterystyka i działanie broni biologicznej na człowieka.

Toksyny – trujące substancje, produkowane przez drobnoustroje na przykład bakterie.
Bakterie – mikroskopijne drobnoustroje jednokomórkowe, niekiedy chorobotwórcze.
Wirusy – chcąc się rozmnażać muszą wniknąć do żywej komórki.

 

Choroba	Objawy	Leczenie
Wąglik	Gorączka i zmęczenie, kaszel i bóle w piersiach. Kończy się zazwyczaj śmiercią chorego po 3-5 dniach.	Antybiotyki. Niezbędne natychmiastowe leczenie.
Cholera	Wymioty i silne biegunki, szybkie odwodnienie. Śmierć następuje w 50-80% przypadków.	Antybiotyki. 99% szans na wyzdrowienie.
Dżuma	Dreszcze, wysoka temperatura, silne bóle głowy. Dodatkowo krwioplucie i sinica. W dżumie dynamiczne następuje 50% zgonów.	Antybiotyki. Nieleczona zawsze śmiertelna.
Botulizm	Zaburzenia widzenia, utrudnienia w przełykaniu i mówieniu. Może dojść do zatrzymania oddechu i śmierci.	Żadne.
Ebola	Gorączka i wymioty. Krwawienie z jam ciała. Śmierć następuje w 80% przypadków.	Żadne.

Źródło: E. Skalska, Wojna strachu, MMS „Komandos”, nr 11/2001, s. 18-19.

Bibliografia:
P. Wilkinson, Political Terrorism, wyd. Macmillan, Londyn.
G. Wardlaw, Political Terrorism. Theory, Tactics, Countermesures, wyd. Cambridge Uniwersity Press, Cambridge.
B. Bolechów, Terroryzm w świecie podwubiegunowym, wyd. Adam Marszałek, Toruń.
W. Laqueur, The New Terrorism. Fanaticism and the Arms of Mass Destruction, wyd. Phoenix Press, Londyn.
J. Rowiński, Terror pod paragrafem”, MMS „Komandos”, nr 12/2004.
J. Horgan, Psychologia terroryzmu, wyd. PWN, Warszawa 2008.
I Witkowski, Supertajne bronie islamu, wyd. WiS, Warszawa 1999.
D. Duda, Terroryzm islamski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002.
C. Geraty, Terroryzm, wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 1998.
A. Robertson, Terrorism and International Order, [w:] Terrorism and International Order, L. Freedman (red.), wyd. Routledge an Kegan Paul, Londyn 1988.
V. Kwiatkowska – Darul (red.), Terroryzm, wyd. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2002.
E. Skalska, Status: podejrzany, „MMS Komandos”, nr 10/2001.
J. Modrzejewska – Leśniewska, Konflikt rosyjsko-czeczeński (1994-1996), [w:] Zarys dziejów Afryki i Azji 1869-1996. Historia konfliktów, A. Bartnicki (red.), wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1996.
E. Cziomer, Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych, wyd. PWN, Warszawa 2006.
E. Skalska, Czarny wtorek, MMS „Komandos”, nr 10/2001.
J. Kocik, Następny będzie wirus?, „Wiedza i życie”, nr 11/2001.
Za stroną internetową: http://www.terroryzm.com
Za stroną internetową http://www.fbi.gov/wanted/terrorists/teralzawahiri.htm
E. Czekaj, Terroryzm, Organizacje terrorystyczne – ogólna charakterystyka, za stroną internetową: http://www.matura-exit.pl/upload/1237361346.pdf
Za stroną internetową: http://www.polskieustawy.com/norms.php?norm=115&actid=474&lang=48&adate=20091216

Podyskutuj na Forum

Opracował:

sierż. ZS Piotr Socha
Zastępca dowódcy ds. szkolenia JS2025 w Jarosławiu

^[1] Intifada to forma rewolucji przeprowadzonej głównie w Strefie Gazy, przeciwko osadnictwu żydowskiemu na ziemiach Palestyńskich. Starcia uliczne z wojskami Izraela miały zwrócić uwagę świata na problem Bliskiego Wschodu. Działania te miały na celu wywarcie skutecznego nacisku na rządzie Izraela, które zaowocowały utworzeniem Autonomii Palestyńskiej.

^[2] Działalność charytatywna i socjalna pozwala zdobywać uznanie ludności oraz werbować nowych ochotników.

^[3] W tłumaczeniu na polski oznacza: Kraj Basków i Wolność.